Oplichters sturen nepfacturen naar ondernemers in de hoop dat de ondernemer niet goed oplet en de factuur betaalt. De oplichters maken daarbij handig gebruik van bekende merken en bedrijven. Heb je een dergelijke factuur eenmaal betaald, dan is het vaak te duur om het geld terug te halen, stelt advocaat Walleh Taghavi van Taghavi & Musch advocaten. 

Volgens Steunpunt Acquisitiefraude zijn in 2011 ruim 10.000 meldingen
binnengekomen van acquisitiefraude. Dit is naar verwachting slechts het
topje van de ijsberg. Niet ieder slachtoffer neemt immers de moeite zich te
melden. Bovendien zullen veel slachtoffers nooit door hebben dat ze zijn
opgelicht.

In een onderzoek van de Erasmus Universiteit Rotterdam, ‘Misleidende
handelspraktijken een onderzoek naar de aard, achtergronden en aanpak van
acquisitiefraude in Nederland’, wordt de totale schade door
acquisitiefraude in Nederland geschat op 400 miljoen euro per jaar.

Spookfacturen, wat kan je doen? Drie opties op een rijtje:

1 – Je kunt aangifte doen van oplichting. Artikel 326 van het Wetboek van
Strafrecht biedt hiervoor een handvat. Uit de praktijk blijkt helaas dat de
politie ondernemers die aangifte wilden doen, wegstuurt. Het zou volgens de
politie om een civiele zaak gaan, waardoor het niet mogelijk zou zijn om
aangifte te doen. Maar laat je niet wegsturen. Naast het feit dat het
inderdaad een civiele zaak kan zijn, is het net zo goed een strafzaak. Je
kunt gewoon aangifte doen. Er wordt immers met opzet opgelicht.

2 – Je kunt het bedrijf wiens logo misbruikt wordt om vertrouwen te wekken op
de hoogte stellen van de situatie. Indien je bijvoorbeeld een spookfactuur
ontvangt van een oplichter die het logo of de huisstijl van Heineken heeft
misbruikt, neem dan direct contact op met Heineken. De intellectuele
eigendomsrechten van Heineken kunnen zijn geschonden en daardoor heeft de
oplichter er weer een vijand bij.

3 – Je kunt een advocaat inschakelen. Samen met een advocaat kun je beslag
leggen op het vermogen van de oplichter en een rechtszaak beginnen.

Het is de vraag of je als ondernemer veel met bovenstaande opties opschiet.
Helaas is er op dit moment geen echt antwoord op dit soort fraude. Het
Wetboek van Strafrecht kent geen bepaling speciaal voor het probleem van de
spookfactuur en het hierboven genoemde wetsartikel voor oplichting levert
snel bewijsproblemen op.

De praktijk leert bovendien dat politie en justitie niet snel over gaan tot
onderzoek of vervolging, omdat daar simpelweg de prioriteit niet ligt.
Wetgeving en handhaving schieten dus allebei te kort.

Daar komt bij dat het bedrag dat de ondernemer afhandig wordt gemaakt vaak
relatief klein is. Het loont daarom niet snel om een advocaat in te
schakelen. Voor een conservatoir beslag (je laat al voordat er een uitspraak
is van de rechter beslag leggen op gelden of goederen) betaalt een bedrijf
immers al 589 euro griffiekosten. Dan heb je de advocaat nog niet eens
betaald. Daarnaast zal het niet makkelijk zijn om de identiteit van de
oplichter te achterhalen.

De velen stichtingen die via het internet oplossingen bieden, kosten vaak ook
meer dan ze opbrengen. Vaak hebben ze niet meer te bieden dan het alarmeren
van andere ondernemers; voor jou is het kwaad dan al geschied.

Het is allemaal goed nieuws voor de oplichters.

Strafbaar stellen aquisitiefraude

Een lichtpuntje lijkt er wel te zijn. Vanuit het CDA is onder leiding van
voormalig kamerlid Ad Koppejan op 16 april 2012 een initiatiefnota ingediend
om dit soort fraudeurs aan te pakken. Het doel van dit initiatief is om
fraude (zoals spookfacturen) te voorkomen en, indien het alsnog plaatsvindt,
de strafbaarstelling en daadwekelijke vervolging van de fraudeurs centraal
te stellen (kamerstuknummer 33233). Meer via het strafrecht dus.

Daar denkt niet iedereen hetzelfde over. Oud minister Verhagen geeft in
reactie op de initiatiefnota van de heer Koppejan aan "Uitgangspunt
voor de inzet van het strafrecht binnen de fraudestrategie is dat het
strafrecht een beperkte, complementaire rol heeft naast preventieve en
civielrechtelijke instrumenten. In de regel wordt pas voor het strafrecht
gekozen indien preventie, civielrecht en toezicht niet doeltreffend blijken
of indien de ernst van de fraude een strafrechtelijke aanpak vergt."

En:

"Het strafrecht zal vooral worden ingezet in die zaken waarin sprake is
van een aantoonbare systematische fraude, en/of waarin het schadebedrag hoog
is."

Het lijkt erop dat met deze uitspraken de oud- minister de
verantwoordelijkheid voor fraude zoals spookfacturen vooral bij de
ondernemers neerlegt. De ondernemer moet dus beter opletten en als het fout
gaat de civiele procedures volgen.

Of deze houding zal leiden tot minder fraudeurs en meer vertrouwen in het
economisch verkeer zal de toekomst moeten uitwijzen. Voorlopig lijkt het
erop dat strafrechtelijk de prioriteiten ergens anders liggen en er (zo
wordt dat gecommuniceerd) te weinig capaciteit is om deze uitdaging
strafrechtelijk aan te gaan. Of de initiatieven van de heer Koppejan daar
wat aan gaan veranderen, ik betwijfel het. Voorlopig heel goed blijven
opletten dus.

Walléh Taghavi is advocaat bij Taghavi & Musch advocaten.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl